Trí tuệ nhân tạo: Khi DeepSeek định hình lại "thế cờ"
17/03/2025
274 Lượt xem
Trong bối cảnh “những gã khổng lồ” trí tuệ nhân tạo (AI) như OpenAI, Google hay Anthropic đang thống lĩnh thị trường, một cái tên mới từ Trung Quốc – DeepSeek - đã khiến cả ngành công nghệ phải chú ý.
Với mô hình R1, DeepSeek không chỉ phá vỡ thế độc tôn của các “ông lớn” mà còn đặt ra câu hỏi lớn: Liệu AI có còn là sân chơi dành riêng cho những tập đoàn nghìn tỷ USD?
Từ cuối năm 2022, những trợ lý AI như ChatGPT (của công ty OpenAI), Claude (của Anthropic) hay Gemini (của Google) đã thống lĩnh thị trường nhờ vào các khoản đầu tư khổng lồ vào đội ngũ kỹ sư, trung tâm dữ liệu và chip AI tiên tiến.
Tuy nhiên DeepSeek đã bất ngờ bước vào cuộc đua với mô hình R1 đột phá với chi phí phát triển chỉ vỏn vẹn 6 triệu USD - một con số gây sốc so với hàng tỷ USD của các đối thủ.
Dù nhiều chuyên gia tỏ ra nghi ngờ chi phí thực sự của DeepSeek, nhưng sự xuất hiện của mô hình này vẫn làm dấy lên những tranh luận: Liệu AI có đang trở thành một hàng hóa phổ thông, thay vì một công nghệ cao cấp chỉ dành cho các tập đoàn khổng lồ?
Chuyên gia phân tích Angelo Zino thuộc công ty nghiên cứu CFRA nhận định: “Các công ty tiên phong trong lĩnh vực này luôn phải chi tiêu rất nhiều để đi đầu. Nhưng những ‘tân binh’ sau đó có thể làm điều tương tự với chi phí rẻ hơn và nhanh hơn.”
Tại hội nghị HumanX AI diễn ra ở Las Vegas (Mỹ) hồi tuần trước, ông Thomas Wolf - nhà đồng sáng lập công ty Hugging Face (chuyên phát triển các công cụ tính toán để xây dựng các ứng dụng sử dụng máy học) - cho rằng chi phí phát triển AI ngày càng giảm, và quan trọng hơn, người dùng cũng không còn quá quan tâm đến việc họ đang sử dụng mô hình nào.
Ông Wolf nhận xét: “Chúng ta đang bước vào một thế giới đa mô hình và đó là điều tốt.” Ông đồng thời chỉ ra phản ứng khá bình lặng của thị trường đối với phiên bản ChatGPT mới nhất.
Tuy nhiên, OpenAI không dễ dàng chấp nhận quan điểm này. Ông Kevin Weil - Giám đốc sản phẩm của OpenAI - khẳng định rằng không phải tất cả mô hình AI đều như nhau.
Ông tuyên bố: "Chúng tôi có thể không còn dẫn trước 12 tháng như trước đây, nhưng lợi thế 3-6 tháng vẫn rất giá trị." Với hơn 400 triệu người dùng, OpenAI có lợi thế thu thập lượng dữ liệu khổng lồ để cải thiện liên tục các mô hình của mình.
Ông Fen Zhao - Giám đốc nghiên cứu tại Alpha Edison, so sánh OpenAI với Google, khi cả hai đều đã trở thành cái tên quá quen thuộc trong tâm trí người dùng.
Cải tiến trong công nghệ chip và tối ưu hóa thuật toán đã giúp giảm chi phí phát triển AI, nhưng cuộc đua này vẫn đòi hỏi nguồn vốn rất lớn. Các mô hình mã nguồn mở đang thúc đẩy đổi mới nhanh hơn, nhưng những công ty theo mô hình đóng như OpenAI và Anthropic lại đang đối mặt với áp lực tài chính khổng lồ.
Tháng 2 vừa qua, tập đoàn đầu tư SoftBank của Nhật Bản đã rót 40 tỷ USD vào OpenAI, nâng định giá của công ty lên 300 tỷ USD, gần gấp đôi so với năm ngoái. Nhưng với tốc độ “đốt tiền” lên tới 1 tỷ USD mỗi tháng, OpenAI vẫn phải liên tục huy động vốn.
Trong khi đó, Anthropic cũng không chịu thua kém khi vừa huy động 3,5 tỷ USD trong tháng 3, đạt mức định giá 61,5 tỷ USD.
Ông Jai Das từ Sapphire Ventures bình luận: “Nếu bạn tiêu tốn 1 tỷ USD mỗi tháng, bạn sẽ phải không ngừng gọi vốn. Tôi không thấy họ có thể đạt lợi nhuận sớm hơn mức chi tiêu khổng lồ này.”
Với sự trỗi dậy của những thế lực mới như DeepSeek và sự chuyển dịch dần sang một thế giới AI đa mô hình, bức tranh tương lai của ngành AI đang thay đổi từng ngày.
Cuộc đua không còn chỉ xoay quanh những ông lớn “đốt tiền” để giành thế thượng phong, mà đang mở ra cơ hội cho những đối thủ thông minh hơn, linh hoạt hơn./.
